خصوصیت سنجی پودرهای شوینده با ساختارهای مختلف و حاوی نانوزئولیت به روش اسپکتروسکوپی– شیمی سنجی

شوینده های مدرن معمولا دارای مخلوطی از سازنده ها می باشند. یکی از این سازنده ها که کاربرد رو به رشدی دارد، زئولیت و در فرمولاسیون های پیشرفته تر نانوزئولیت می باشد. در این پژوهش، هدف ارائه یک روش طیف سنجی-شیمی سنجی برای خصوصیت سنجی نمونه های پودر شوینده فاقد زئولیت و نمونه های حاوی نانوزئولیت و میکروزئولیت می باشد. برای این منظور، ابتدا نانوکریستال های زئولیت 4a با روش سل-ژل و با توزیع اندازه ذرات حدوداً 15-150 نانومتر سنتز و به وسیله تکنیک های میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem) و تفرق پرتوی ایکس (xrd) خصوصیت سنجی شد. سپس زئولیت در مقیاس نانو و میکرو با درصد مشخص به فرمولاسیون پودر شوینده، افزوده گردید. جهت خصوصیت سنجی این نمونه ها از روش طیف سنجی زیرقرمز تبدیل فوریه انعکاس-پخش (drifts) در ناحیه میانی استفاده شد. سپس داده های طیفی حاصل به وسیله برخی روش های شیمی سنجی و الگوشناسی نظیر تحلیل مولفه اصلی (pca)، تحلیل خوشه ای (ca) و تحلیل فاکتوری هدف (tfa)، پردازش شدند تا توانمندی این روش ها در تفکیک و گروه بندی نمونه های فاقد زئولیت، حاوی نانوزئولیت، و حاوی میکروزئولیت مورد ارزیابی واقع شود. اولویت بعدی ایجاد تمایز بین الگوی طیفی شوینده حاوی نانوزئولیت کلسینه شده و کلسینه نشده و حتی نانوزئولیت کریستاله شده در دماهای مختلف، بود. نتایج نشان می دهد، ترکیب دو تکنیک طیف سنجی زیرقرمز و شیمی سنجی به خوبی می تواند جهت شناسایی زئولیت در مقیاس میکرو از زئولیت در مقیاس نانو و همچنین تشخیص نانوزئولیت کلسینه شده و کلسینه نشده از یکدیگر و گروه بندی نمونه ها به کار گرفته شود. البته در مواردی که زئولیت در ترکیب پودر شوینده مورد مطالعه قرار می گیرد، نتایج به خوبی مواردی نیست که زئولیت به صورت خالص بررسی می شود. زیرا پودر شوینده دارای ترکیبات متنوع و در نتیجه الگوی طیفی نسبتا پیچیده می باشد. پژوهش های کمی وجود دارد که در آن ها، همان طور که در این اثر بررسی شد، از تحلیل فاکتوری هدف (tfa) برای مقاصد گروه بندی استفاده شده است. موارد زیادی وجود دارد که ما در پژوهش ها نیازی به داشتن اندازه دقیق ذرات، الگوی پراش اشعه ایکس و یا تحلیل دقیق طیف ها نداریم و تنها می خواهیم از در اختیار داشتن یک ماده مشخص در مقیاس نانو اطمینان حاصل کنیم. یا در مورد پودرهای شوینده نیاز داریم بدانیم آیا در این فرمولاسیون زئولیت وجود دارد و اگر دارد در چه مقیاسی. در این موارد تکنیک های ترکیبی نظیر آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت بسیار مفید و مقرون به صرفه به نظر می رسد.